uprawa warzyw
Czarna rzodkiew (czarna rzepa) roślina o cennych właściwościach
Rzodkiew ( Raphanus sativus var. niger ) to roślina, która znana była już w starożytnym Egipcie, Grecji i Rzymie. W Polsce pierwsze wzmianki dotyczące tego warzywa pochodzą z XIV i XV wieku. Rzodkiew jest uprawiana na niewielką skalę przeważnie w ogródkach przydomowych i działkowych. Warto jednak ją rozpowszechniać. Zaletą tej rośliny jest łatwość uprawy oraz dużo wyższa, w porównaniu z rzodkiewką, wartość odżywcza i dietetyczna, a także walory smakowe. Co jeszcze trzeba wiedzieć o uprawie czarnej rzepy?
Pod względem botanicznym czarna rzodkiew jest bardzo podobna do rzodkiewki, należy do rodziny warzyw kapustowatych. Wczesne odmiany rzodkwi osiągają dojrzałość zbiorczą po 40–50 dniach i są roślinami jednorocznymi. Wysiane dość wcześnie mogą zakwitnąć i wydać nasiona jeszcze w tym samym sezonie wegetacyjnym. Późne odmiany osiągają dojrzałość zbiorczą po 90–100 dniach, są roślinami dwuletnimi i w celu produkcji nasion muszą być przechowywane przez zimę. System korzeniowy tego warzywa jest silnie rozgałęziony. Składa się z licznych cienkich korzeni wrastających w glebę na głębokość około 1 m. Długie liście (u niektórych odmian dochodzące do 40 cm długości) tworzą mniej lub bardziej wzniesioną, dość dużą rozetę. Kwiatostan groniasty osiąga wysokość do 1 m. Kwiaty są koloru białego, bladoróżowego lub bladofioletowego. Owocem jest wielonasienna łuszczyna, w której znajdują się nasiona otoczone watowatą masą. Nasiona zachowują zdolność kiełkowania przez okres 4–5 lat.
- Jakie są wartości odżywcze i dietetyczne czarnej rzepy?
- Jak zbierać i przechowywać czarną rzodkiew?
- Czy czarna rzodkiew ma wysokie wymagania glebowe?
Uprawa sałaty łodygowej (głąbików) – metody oraz zabiegi pielęgnacyjne
Mała znana i nietypowa sałata to właśnie sałata łodygowa. Inaczej nazywana jest sałatą szparagową lub głąbikami krakowskimi ( Lactuca sativa L.var. augustana Hort. ex. L.H.Bailey). Różni się znacznie od innych form użytkowych sałaty. Trwają obecnie próby przywrócenia głąbika do uprawy na większą skalę w okolicach Krakowa. Zapomniana sałata wraca właśnie do łask i lokalnej gastronomii dzięki projektowi Slow Food-CE i staraniom miasta Krakowa. Najlepiej uprawiać ją wczesną wiosną lub jesienią w pierwszym, ewentualnie w drugim roku po oborniku. Jakie są metody uprawy oraz zabiegi pielęgnacyjne w uprawie głąbików?
Roślina pochodzi z rejonu Morza Śródziemnego od tego samego dzikiego przodka, co odmiany botaniczne sałaty siewnej. Nazwa głąbiki krakowskie wynika z faktu, że w latach 30–50 XX wieku była bardzo popularna i często uprawiana w rejonie Krakowa. Po staropolsku głąbiki nazywano też łoczygą. W V wieku naszej ery głąbiki dotarły do Chin, gdzie zdobyły bardzo duże uznanie. Obecnie są one tam bardziej popularne niż inne odmiany sałaty botanicznej.
W Polsce jest to roślina wybitnie amatorska, a uprawa jej jest bardzo mało rozpowszechniona. Informacja ważna dla amatorów borykających się z małą powierzchnią uprawową jest taka, że sałatę łodygową można uprawiać w donicach na balkonie bądź tarasie.
Sałata łodygowa w pierwszej fazie wzrostu wytwarza tuż przy ziemi rozetę wąskich liści. Następnie stosunkowo szybko wybija w pęd. Ten wydłużony i mięsisty pęd o średnicy do 4 cm i wysokości 20–60 cm (w zależności od odmiany) stanowi główną część użytkową warzywa, w górnej części rozgałęzia się i zakwita.
Częścią jadalną mogą być liście, lecz przede wszystkim nierozgałęzione dolne części pędów zebrane przed zdrewnieniem, czyli najpóźniej w czasie formowania się na roślinie pączków kwiatowych. Pędy zebrane później, drewnieją i stają się niesmaczne.
Kwiaty sałaty łodygowej są niewielkie i żółte, a nasionka to szare niełupki wyposażone w aparat lotny. W 1 g znajduje się od 800 do 1300 sztuk nasion.
- Jaka jest wartość odżywcza sałaty łodygowej?
- Jakie są wymagania klimatyczne dla sałaty (inne nazwy: szparagowej lub głąbików krakowskich)?
- Jak nawozy mineralne stosować?
