Nieruchomość nad wodą – przepisy, o których musisz pamiętać

Morze oraz śródlądowe wody powierzchniowe płynące, czyli wszystkie rzeki, potoki, strumienie, wody w kanałach, większość jezior, niektóre sztuczne jeziora oraz wody podziemne są własnością Skarbu Państwa. Natomiast śródlądowe wody stojące, woda w rowie oraz woda w stawie, który nie jest napełniany w ramach usług wodnych, ale wyłącznie wodami opadowymi lub roztopowymi lub wodami gruntowymi, znajdujące się w granicach nieruchomości gruntowej stanowią własność właściciela tej nieruchomości. Wody stanowiące własność Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego są wodami publicznymi.

Ustawa Prawo wodne (art. 231) stanowi, że właściciel śródlądowych wód powierzchniowych musi zapewnić dla nich osiągnięcie celów środowiskowych, a także:

1. utrzymać w należytym stanie technicznym koryta cieków naturalnych oraz kanały, będące w jego władaniu;

2. zapewnić swobodny spływ wód powodziowych oraz lodów;

3. współuczestniczyć w odbudowywaniu ekosystemów zdegradowanych przez niewłaściwą eksploatację zasobów wodnych;

4. umożliwić wykonywanie obserwacji i pomiarów hydrologiczno-meteorologicznych oraz hydrogeologicznych.

• Własny staw na działce – jakie formalności muszę spełnić

Prawo wodne zapewnia każdemu prawo do korzystania z wód publicznych do:

• zaspokajania potrzeb osobistych, gospodarstwa domowego lub rolnego, lecz bez stosowania specjalnych urządzeń technicznych, takich jak np. pompy,

• wypoczynku, uprawiania turystyki, sportów wodnych oraz

• na zasadach określonych w odrębnych przepisach, amatorskiego połowu ryb.

Właściciel nieruchomości przyległej do wód objętych powszechnym korzystaniem ma obowiązek zapewnić dostęp do wód w sposób umożliwiający to korzystanie. Części nieruchomości umożliwiające dostęp do wód wyznacza wójt, burmistrz lub prezydent miasta, w drodze decyzji. Gdy urząd wyznaczy teren umożliwiający dostęp do wody, właściciel zobowiązany jest udostępnić go np. turystom. Właściciel nie może zaskarżyć decyzji, ale ma prawo zakwestionować wysokość odszkodowania, które w takim przypadku przysługuje mu z budżetu gminy.

Prawo wodne zakazuje grodzenia nieruchomości przyległych do publicznych śródlądowych wód powierzchniowych oraz do brzegu wód morskich i morza terytorialnego w odległości mniejszej niż 1,5 m od linii brzegu, a także zakazywania lub uniemożliwiania przechodzenia przez ten obszar.

Zakaz grodzenia nie oznacza, że właściciel posesji musi się godzić na coś więcej niż tylko przejście przez jego posesję. Pas gruntu nadal jest jego własnością. Może zatem zabraniać biwakowania, wędkowania, jeżdżenia rowerem itp.

Przepis art. 232 ustawy Prawo wodne określa obowiązek pozostawienia wolnego przejścia o szerokości 1,5 m od linii brzegu. A zatem zakaz grodzenia ma zastosowanie tam, gdzie jest linia brzegu. Pojęcie to dotyczy tylko naturalnych wód płynących, czyli rzek, strug, strumieni, potoków i jezior, ale w przypadku tych ostatnich tylko wtedy, gdy są to jeziora przepływowe i nie zostały sztucznie podpiętrzone. Zakaz grodzenia nie obejmuje zatem kanałów, rowów oraz jezior, w których naturalna linia znikła pod podpiętrzoną wodą. Niektóre rzeki czy jeziora mają zmienną linię brzegu, zależnie od pory roku i ilości opadów. W razie wątpliwości linia brzegu może być wyznaczona w urzędowej decyzji według średniego stanu wody z ostatnich co najmniej dziesięciu lat.

Prawo swobodnego przejścia nie obejmuje pomostów i przystani. Można z nich korzystać wyłącznie po uzyskaniu zgody właściciela.

Właściciel nieruchomości przyległej do publicznych śródlądowych wód powierzchniowych jest obowiązany umożliwić dostęp do wód na potrzeby wykonywania robót związanych z utrzymywaniem wód oraz dla ustawiania znaków żeglugowych lub hydrologiczno-meteorologicznych urządzeń pomiarowych.

Karze grzywny podlega ten, kto uniemożliwia dostęp do wód na potrzeby wykonywania robót związanych z utrzymywaniem wód lub dla ustawiania znaków żeglugowych lub hydrologiczno-meteorologicznych urządzeń pomiarowych, a także ten, kto wbrew przepisowi art. 233 Prawa wodnego nie zapewnia dostępu do wody w sposób umożliwiający powszechne korzystanie z wód.