Turkuć podjadek – nieproszony gość w ogrodzie

Turkuć podjadek to owad, który występuje praktycznie w znacznej części Europy, w Afryce oraz Azji. Jest szerokim polifagiem, czyli owadem wielożernym, który może odżywiać się różnymi gatunkami roślin i owadów m.in. drutowcami czy pędrakami. Stąd też jego zasięg występowania jest bardzo duży. Naturalnie zamieszkuje:

• siedliska wilgotne i bogate w szczątki organiczne,

• tereny zalewowe,

• brzegi zbiorników wodnych, ale także

• nawadniane i dobrze nawożone pola uprawne.

Może bytować w zbożach, roślinach strączkowych, prawie wszystkich warzywach, słoneczniku, truskawkach, tytoniu, roślinach ozdobnych, a w szkółkach może uszkadzać młode nasadzenia drzew owocowych oraz ozdobnych.

Owad ma długość około 5 cm, ale mogą zdarzyć się osobniki większe. Górna część ciała turkucia podjadka ma barwę brązową z delikatnym połyskiem, na spodniej zaś części jest żółty pokryty drobnymi włoskami. Posiada dwie pary gęsto użyłkowanych skrzydeł. Pierwsza para z nich jest skórzasta, druga zaś błoniasta. Szkodnik posiada charakterystyczną przednią parę odnóży typu grzebnego, które ułatwiają bytowanie w glebie. Sporadycznie zdarza mu się pojawiać się na powierzchni.

Potrafi też dość dobrze pływać i przelatywać na nieznaczne odległości. Robi to jednak nieczęsto i przeważanie wieczorem lub w nocy. Larwy turkucia podjadka są podobne do osobników dorosłych, ale mniejsze od nich.

Pełen cykl rozwojowy turkucia podjadka może trwać od roku do trzech lat w zależności od warunków atmosferycznych. W naszych warunkach klimatycznych przyjmuje się okres od 2 do 2,5 roku. Zimują osobniki dorosłe oraz larwy 3-5 stadium na głębokości od 50 do 100 cm. Larwy w całym cyklu życiowych przechodzą 6 stadiów larwalnych. Wiosną, gdy temperatura osiąga 12–15˚C osobniki zimujące uaktywniają się. Zapłodnione samice budują gniazda na głębokości 10–30 cm na końcu podziemnych korytarzy. Składają w nich średnio około 250 jaj, choć zdarza się nawet 600. Rozwój jaj wymaga bardzo wysokiej wilgotności gleby. Larwy wylęgają się po około kilkunastu dniach. Bezpośrednio po wylęgu larwy pozostają kilka tygodni w gnieździe pod opieką samicy. Turkuć podjadek, ryjąc korytarze w ziemi, podgryza korzenie, bulwy i kłącza. Może również odżywiać się drobnymi bezkręgowcami czy dżdżownicami.

O żerowaniu turkucia podjadka świadczą więdnące rośliny, pomiędzy którymi możesz zaobserwować charakterystycznie wzniesioną glebę. Wzniesienia te skrywają pod sobą kanały wydrążone aparatem gębowym i łopatowatymi odnóżami przednimi tego szkodnika. Podczas drążenia kanałów turkuć podgryza oraz mechanicznie uszkadza rośliny. Korytarze tworzone przez niego są podobne do tych formowanych przez krety, ale od nich trochę węższe.

Do naturalnych wrogów turkucia podjadka należą różne gatunki ptaków, ryjówki, krety, chrząszcze z rodziny Carabidae żywiące się larwami czy mrówki niszczące jaja.

Ograniczanie żerowania turkucia nie jest sprawą prostą. Wymaga dość sporego zaangażowania a efekty, zwłaszcza na początku, nie zawsze będą satysfakcjonujące. W ogródkach przydomowych, na działkach czy uprawach ekologicznych można sadzić rośliny odstraszające, do których należą:

• korona cesarska,

• szałwia i

• macierzanka.

Inną metodą jest zakopywanie słoika lub innego szklanego naczynia o gładkich ściankach w ziemi na trasie korytarza szkodnika. Naczynie należy umieścić tak, aby otwór był na równi z powierzchnią tunelu. Szkodnik w czasie wędrówki wpada do naczynia i nie może się wydostać po gładkich ściankach. Po wydrążonych korytarzach, jak po nitce do kłębka, możesz trafić do gniazd turkucia i wyniszczyć jego jaja. W miejscu występowania gniazda ziemia nad nim jest przeważnie delikatnie zapadnięta, a rośliny w niej zasadzone zwiędnięte. Jest to jednak bardzo pracochłonna metoda.

Przed przymrozkami musisz rozkopać te miejsca i pozbyć się bytujących w nich agrofagów. Możesz też pokusić się o mechaniczne usuwanie szkodnika z wykorzystaniem glebogryzarki. Metoda powinna być wykonana jesienią. Niestety, jak każda metoda, ma swoje ograniczenia. Polegają na tym, że nie wszędzie w uprawie możemy dotrzeć tym urządzeniem.

W uprawach produkcyjnych można stosować fumigację (odkażanie) gleby przed posadzeniem uprawy. Jest to metoda ostateczna, ale pozwala pozbyć się z gleby zarówno szkodników, jak i patogenów chorobotwórczych. Metoda ta nie należy do tanich i jest stosowana raczej w uprawach pod osłonami.

Do innych skutecznych, ale chemicznych metod zwalczania tego szkodnika należy doglebowe stosowanie środków ochrony roślin. Produkty takie mogą działać gazowo i kontaktowo. Aplikuje się je na wilgotną glebę przed wysadzaniem roślin, np. z wykorzystaniem linii kroplującej. Przed zastosowaniem tej metody należy zawsze sprawdzić w etykiecie, czy dany produkt jest zarejestrowany do zwalczania szkodników w taki sposób  i w tej konkretnej uprawie.

W przypadku turkucia podjadka, podobnie jak innych szkodników, ważne jest, aby zagrożenie z jego strony wykryć jak najszybciej. Niewielka populacja zasiedlająca ogrody jest zawsze znacznie łatwiejsza do ograniczania, niż masowy pojaw nieproszonych gości.