Rolniku, czas działa na Twoją niekorzyść! Jeśli nie znasz terminu jesiennego stosowania nawozów, możesz stracić szansę na skuteczne nawożenie i narazić się na kary. Sprawdź dokładnie, do kiedy można legalnie stosować nawozy – terminy mogą Cię zaskoczyć!

Z artykułu dowiesz się:

Do kiedy można stosować nawozy zawierające azot? Do 20 października na gruntach ornych oraz do 31 października na TUZ i uprawach wieloletnich/trwałych.
W jakich sytuacjach termin można wydłużyć? Wyjątkowo do 30 listopada, wyłącznie z uzasadnieniem i przy spełnieniu warunków.
Dlaczego termin ma znaczenie prawne i praktyczne? Bo wynika z przepisów (program azotanowy) i wpływa na efektywność nawożenia oraz ochronę wód.

Dokładny termin jesiennego stosowania nawozów – nie przegap tej daty!

Zgodnie z przepisami Rozporządzenia Rady Ministrów z 31 stycznia 2023 r. (program azotanowy) obowiązują następujące granice czasowe jesiennego stosowania nawozów:

Dla nawozów naturalnych stałych (obornik, pomiot ptasi): do 31 października na gruntach ornych; do 30 listopada na trwałych użytkach zielonych, uprawach wieloletnich i trwałych.
Dla nawozów azotowych mineralnych oraz nawozów naturalnych płynnych (gnojowica, gnojówka): na gruntach ornych – do 20 października (w niektórych gminach może być 15 lub 25 października); na trwałych użytkach zielonych i uprawach wieloletnich/trwałych – do 31 października.

Tabela. Podsumowanie terminów jesiennych wynikających z programu azotanowego

Rodzaj nawozu / użytki	Grunty orne	Trwałe użytki zielone (TUZ) i uprawy wieloletnie/trwałe
Nawozy azotowe mineralne	do 20 października	do 31 października
Nawozy naturalne płynne (gnojowica, gnojówka)	do 20 października	do 31 października
Nawozy naturalne stałe (obornik, pomiot ptasi)	do 31 października	do 31 października
Wyjątki (wydłużenie)	—	do 30 listopada w szczególnych, uzasadnionych sytuacjach

Jeśli przekroczysz te terminy, ryzykujesz sankcje i utratę efektywności nawożenia.

Sprawdź:

Sprawdź, kiedy możesz wypuścić krowy na pastwisko, na którym rozsiano wapno nawozowe

Jakie nawozy można jeszcze stosować? Lista dozwolonych opcji

Jesienią warto zwrócić uwagę na rodzaj nawozu i typ uprawy. Można stosować:

nawozy fosforowe i potasowe,
nawozy wapniowe,
kompost (jeśli gleba nie jest zamarznięta, zalana lub pokryta śniegiem).

Zakazane lub bardzo ograniczone po terminie są:

nawozy azotowe mineralne,
nawozy naturalne płynne (gnojowica, gnojówka).

Warto znać termin jesiennego stosowania nawozów odpowiedni dla danej uprawy i rodzaju nawozu.

Czego nie wolno robić? Kary za przekroczenie terminów jesiennego nawożenia

Przekroczenie terminu lub niewłaściwe stosowanie może skutkować:

utratą części dopłat bezpośrednich i pomocy
kontrolą prowadzoną przez inspekcję i nałożeniem sankcji administracyjnych
niższą efektywnością nawożenia — większe wymywanie azotu, gorsze plony

W jakich sytuacjach można wydłużyć termin stosowania nawozów zawierających azot?

Przepisy przewidują wyjątki od standardowych terminów:

Niekorzystne warunki pogodowe (np. nadmierna wilgotność gleby, susza) pozwalają przesunąć termin do 30 listopada.
Zakładanie uprawy jesienią po późno zbieranych przedplonach (np. kukurydza, buraki). W takim przypadku:
- dopuszczalna dawka azotu nie może przekroczyć 30 kg N/ha,
- wymagane jest udokumentowanie terminu zbioru, stosowania nawozu, rodzaju nawozu i terminu siewu.