Rzepak ozimy jest rośliną wymagającą zarówno pod względem agrotechniki, jak i terminu siewu. Dlatego tak ważne jest, by dobrać odpowiedni moment wysiewu. W ostatnich latach zmienia się podejście do sztywnych ram czasowych – coraz częściej rolnicy stawiają na elastyczność, dostosowując się do pogody, warunków glebowych oraz rodzaju odmiany. Wiedza o tym, kiedy siać rzepak ozimy, ma kluczowe znaczenie dla plonowania.

Z artykułu dowiesz się:

Kiedy są optymalne terminy siewu rzepaku ozimego? Między 5 a 25 sierpnia, w zależności od regionu Polski.
Co się stanie, jeśli wysiew będzie opóźniony? Lekki spadek plonu, który można zrekompensować odmianami hybrydowymi i odpowiednią agrotechniką.
Jakie odmiany rzepaku ozimego najlepiej plonowały w PDO 2025? Między innymi DK Excited, Hiberia, KWS Lauros i LG Avenger.

Optymalne terminy siewu rzepaku ozimego w Polsce

W Polsce przyjmuje się, że optymalny termin siewu rzepaku ozimego zależy od regionu:

Północny wschód: 5–10 sierpnia
Wschód i centrum: 10–15 sierpnia
Południe: 15–20 sierpnia
Południowy zachód i zachód: 20–25 sierpnia

Są to terminy orientacyjne, które sprawdzały się przez wiele lat, jednak coraz częściej wskazuje się, że wymagają one korekty w zależności od pogody i gleby.

Czytaj więcej:

Jesienne odżywianie mikroelementami rzepaku ozimego

Co się dzieje przy zbyt wczesnym siewie

Zbyt wczesny siew rzepaku ozimego może prowadzić do:

nadmiernego rozwoju roślin przed zimą, co zwiększa ryzyko przemarzania,
większej podatności na choroby (np. sucha zgnilizna kapustnych, mączniak prawdziwy),
presji ze strony szkodników (pchełki, śmietki), - konieczności stosowania regulatorów wzrostu.

Opóźniony siew rzepaku ozimego – czy to błąd

Opóźniony siew rzepaku ozimego o kilka dni (5–7) skutkuje zwykle jedynie niewielkim spadkiem plonu (do 5%). Przy opóźnieniu o około 2 tygodnie straty mogą wynosić już 10% i więcej. Ważne jest jednak, że rzepak hybrydowy (mieszaniec) lepiej znosi opóźnienia dzięki szybszemu rozwojowi i lepszej zimotrwałości.

Dlaczego elastyczny termin siewu rzepaku ozimego jest kluczowy

Zmiany klimatyczne powodują, że klasyczne terminy siewu nie zawsze są optymalne. Ciepłe jesienie i lżejsze zimy pozwalają na późniejszy siew bez istotnych strat. Kluczowe staje się obserwowanie warunków wilgotności gleby i prognoz pogody, a także wybór odmian odpornych na stres i szybkorosnących.

Najlepiej plonujące odmiany rzepaku ozimego w PDO 2025 (COBORU)

Badania Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego (PDO) prowadzone przez COBORU w 2025 roku wykazały średni plon rzepaku ozimego na poziomie 45,7 dt/ha. Najlepsze odmiany mieszańcowe osiągały nawet ponad 120% wzorca.

Tabela. Porównanie wybranych odmian rzepaku ozimego (PDO 2025)

Odmiana	Typ odmiany	Liczba województw z rekomendacją	Plon względem wzorca (%)
DK Excited	mieszańcowa	14	ok. 118–121
KWS Lauros	mieszańcowa	13	ok. 112–116
Bachus	mieszańcowa	13	ok. 110–113
Artemis	mieszańcowa	12	ok. 115–118
LG Aviron	mieszańcowa	12	ok. 114–117
Hiberia	mieszańcowa	10	ok. 123
LG Avenger	mieszańcowa	9	ok. 119
Amoroso	mieszańcowa	11	ok. 121
LG Apollonia	mieszańcowa	8	ok. 110
Kuba	populacyjna	5	ok. 91

Podsumowanie

Kiedy siać rzepak ozimy? Najlepiej między 5 a 25 sierpnia, zależnie od regionu Polski. Choć tradycyjnie uważano, że przekroczenie tych dat oznacza spadki plonu, dziś coraz częściej praktyka rolnicza pokazuje, że warto kierować się elastycznym podejściem. Kluczowe jest dobranie odpowiedniej odmiany, dostosowanie norm wysiewu oraz obserwacja warunków pogodowych.