Guzy na korzeniach rzepaku? To kiła kapusty – jak sobie z nią radzić

Kiła kapusty jest chorobą, której nie można zwalczać przy pomocy fungicydów, jedyną możliwość uprawy rzepaku na polu z porażoną glebą daje odpowiedni dobór odmian. Dlatego też warto prowadzić działania mające na celu zmniejszenie ryzyka wystąpienia tej choroby:

• Regulacja odczynu gleby, pierwotniak Plasmodiophora brassicae bardzo dobrze rozwija się na glebach kwaśnych, dlatego ważne jest uregulowanie pH gleby

• Zachowanie najlepiej 5-letniej przerwy w uprawie rzepaku na danym polu. Biorąc pod uwagę, że pierwotniak bytuje także na innych gatunkach z rodziny kapustowatych, to nie powinny być one wysiewane w międzyplonie (np. gorczyca, rzodkiew oleista).

• Skuteczna eliminacja chwastów z rodziny kapustowatych w innych uprawach np. samosiewów rzepaku

• Dezynfekcja maszyn rolniczych, zwłaszcza jeżeli pracują na polach, na których stwierdzono wcześniej kiłę.

Przestrzeganie powyższych punktów nie zawsze uchroni przed przeniesieniem pierwotniaka i pojawieniem się pierwszych objawów na roślinach rzepaku.

Choroba daje bardzo charakterystyczne objawy, są to guzy na korzeniach. Pierwsze objawy bytowania pierwotniaka w korzeniach widoczne są już jesienią. W wyniku uszkodzenia systemu korzeniowego rośliny wolniej się rozwijają — odróżniają się od zdrowych i można je wytypować podczas lustracji polowej. Początkowo choroba występuje placowo, ale nie można jej bagatelizować i należy zmienić odmianę rzepaku ozimego na kiłoodporną, jeżeli ma być uprawiany na danym polu.

Porażone roślin rzepaku ozimego mają mniejszą zimotrwałość. Jeżeli nie wymarzą, to wiosną ich regeneracja przebiega dużo wolniej, a plon z takich roślin jest wyraźnie niższy.

Postęp genetyczny w hodowli rzepaku ozimego jest bardzo duży. Dzięki niemu możliwe było uzyskanie odmian o odporności na kiłę kapusty przy jednoczesnym zachowaniu poziomu odmian standardowych (nie kiłoodpornych). Rejestrowane w Polsce odmiany rzepaku przechodzą testy w Instytucie Ochrony Roślin - PIB w Poznaniu. Na podstawie uzyskanych wyników określana jest odporność odmiany rzepaku na rasy kiły kapusty wyrażona 25-stopniowym indeksem porażenia. Tym niższa wartość parametru, tym odmiana ma wyższą odporność. 

Ofertę nasion rzepaku znajdziesz na stronie: https://osadkowski.pl/material-siewny/nasiona-rzepaku--c-001098, gdzie dostępne są wysokiej jakości nasiona dopasowane do różnych warunków uprawy.

Podczas wyboru nasion rzepaku ozimego odmian kiłoodpornych warto zwrócić uwagę na LG Tarantula. Uzyskała ona wyróżniający wyniki podczas niezależnych doświadczeń prowadzonych przez Instytut Ochrony Roślin - PIB w Poznaniu. Kiłoodpornosć to nie jedyna cecha użytkowa tej odmiany rzepaku, na którą warto zwrócić uwagę:

• bardzo wysoki potencjał plonowania w doświadczeniach COBORU w latach 2022-2024 zawsze plonowała powyżej poziomu wzorca,

• zdrowotność na najwyższym poziomie warunkowana obecnością genu RLM 7,

• odporność chorobę powodowaną przez wirus żółtaczki rzepy (TuYV),

• podczas procesu rejestracyjnego zakończonego w 2024 roku została bardzo wysoko oceniona pod kątem zimotrwałości.

Drugą odmianą, na którą warto postawić jest RGT Pegazzus, który od kilku lat dostępny jest w ofercie firmy Osadkowski i często jest wysiewany na polach, na których występuje problem kiły. Odmiana dużo wcześnie zarejestrowana w Polsce, bo w 2021 roku.

Ważne jest niedopuszczenie do wystąpienia pierwotniaka Plasmodiophora brassicae w glebie i prowadzenie działań zapobiegawczych. Jeżeli już wystąpi, to należy sięgnąć po odmiany kiłoodporne lub zaniechać uprawy rzepaku na wiele lat. W innym przypadku jego uprawa jest nieuzasadniona, ponieważ uszkodzenie systemu korzeniowego uniemożliwi osiągnięcie efektywności ekonomicznej uprawy.

Kiła kapusty to poważne zagrożenie dla upraw rzepaku, a guzy na korzeniach to jej najbardziej charakterystyczny objaw. Nie da się jej zwalczać fungicydami, dlatego kluczowa jest profilaktyka: regulacja odczynu gleby, eliminacja chwastów kapustowatych, dezynfekcja maszyn i odpowiednio długie przerwy w uprawie roślin kapustnych. Gdy problem już wystąpi, skutecznym rozwiązaniem pozostaje wybór odmian kiłoodpornych, takich jak LG Tarantula czy RGT Pegazzus, które łączą wysoką odporność z doskonałym plonowaniem i zdrowotnością. Uprawa rzepaku na polach porażonych kiłą kapusty bez zastosowania odmian odpornych jest nieopłacalna i grozi znacznym spadkiem plonu.