Nowe techniki genomowe – CRISPR, różnice z GMO, przepisy UE

Nowe techniki genomowe (NGT) otwierają przed rolnictwem zupełnie nowe możliwości, które jeszcze dekadę temu pozostawały w sferze naukowej fantazji. Dzięki takim metodom jak CRISPR/Cas9, możliwe staje się precyzyjne modyfikowanie genów roślin w sposób szybki, bezpieczny i efektywny. W odróżnieniu od tradycyjnych organizmów GMO, NGT pozwalają na wprowadzanie zmian bez konieczności dodawania obcego materiału genetycznego, co zmienia nie tylko sam proces hodowli, ale i podejście do regulacji prawnych. W artykule przybliżamy, czym są nowe techniki genomowe, jak mogą być wykorzystywane w praktyce oraz jakie stoją przed nimi wyzwania prawne i technologiczne.

Czym są nowe techniki genomowe (NGT)

Nowe techniki genomowe (NGT) to zbiór metod inżynierii genetycznej umożliwiających wprowadzanie bardzo precyzyjnych zmian w materiale genetycznym organizmów. W przeciwieństwie do klasycznego GMO, które często polega na wprowadzaniu obcych genów, NGT pozwalają na modyfikację genów w obrębie jednego gatunku – bez konieczności dodawania zewnętrznego DNA.

Do najczęściej stosowanych technik zalicza się:

CRISPR/Cas9 – tzw. „nożyczki molekularne”, pozwalające na celowane wycinanie fragmentów DNA,
TALEN i ZFN – techniki wykorzystujące enzymy do przecinania nici DNA w określonym miejscu,
cisgeneza i intrageneza – przenoszenie genów w obrębie tego samego lub blisko spokrewnionego gatunku.

NGT pozwalają na tworzenie roślin odpornych na suszę, choroby, szkodniki, a także o lepszych parametrach żywieniowych. Co ważne – zmiany dokonane tą metodą często nie pozostawiają śladów po modyfikacji, co zbliża je do naturalnych mutacji, jakie mogą wystąpić spontanicznie.

CRISPR/Cas9 – przełom w edycji genów roślin

Najbardziej znaną i szeroko stosowaną techniką wśród nowych technik genomowych jest CRISPR/Cas9. To narzędzie zrewolucjonizowało świat biologii molekularnej dzięki swojej precyzji, efektywności oraz stosunkowo niskim kosztom wdrożenia. Technologia ta została zainspirowana naturalnym systemem obronnym bakterii, które w ten sposób zwalczają wirusy.

Z artykułu dowiesz się: