Łoboda ogrodowa – czy warto wrócić do uprawy

Pędy łobody ogrodowej dorastają do 60–180 cm wysokości, w zależności od odmiany. Łodygi łobody są żółtozielone i gładkie, czasami czerwieniejące. Dolne liście są ząbkowane, sercowate, matowe, długości 13–20 cm. Natomiast górne liście są wydłużone i mają kształt lancetowaty. Zakwita w lipcu lub sierpniu, około 3 tygodnie później niż szpinak zwyczajny.

Wartość odżywcza i właściwości prozdrowotne łobody

Łoboda ma podobną wartość odżywczą jak szpinak zwyczajny – jest alternatywą przy braku dostępności szpinaku. W świeżej masie występuje około 3,4–4,1% białka o dobrym składzie aminokwasowym, 0,3–0,5% cukrów, 0,35% tłuszczu, 0,7–1,2% włókna i 2,1% popiołu. Zawiera 9,5–13 % suchej masy czyli 1,5 razy więcej niż szpinak zwyczajny. Łoboda jest bardzo bogata w witaminę C. W 100 g liści znajdują się też 2 mg wapnia, 150 mg fosforu, 10 mg żelaza, 2 mg miedzi, 500 mg magnezu, 800 mg potasu i 10 mg manganu.

Wartość odżywcza łobody zależy od terminu jej uprawy. Wcześniejszy siew, na początku kwietnia, pozwala uzyskać więcej suchej masy, więcej protein, cukrów a także witaminy C.

Łoboda jest rośliną, która pomaga wchłaniać składniki odżywcze z pożywienia, także stymuluje trawienie i przyspiesza przemianę materii. Natomiast w medycynie ludowej łobodę stosowano w leczeniu chorób dróg oddechowych, przewodu pokarmowego, moczowego, a także w leczeniu reumatyzmu. Obecnie łoboda ogrodowa jest bardzo rzadko uprawiana, prawie całkiem zapomniana i bardzo skutecznie wyparta przez szpinak zwyczajny.

Ze względu na swoją dużą dekoracyjność, łoboda jest bardzo często sadzona w ogrodach jako roślina ozdobna, szczególnie te odmiany o żółtych i czerwonych liściach.

Skąd pochodzi łoboda ogrodowa?

Należy do rodziny komosowatych, nazywana jest także morską portulaką, orachą ogrodową lub szpinakiem górskim. Trudno ustalić skąd pochodzi. Prawdopodobnie z terenów Azji środkowej. Do Europy trafiła przez Hiszpanię i północną Afrykę. Przypuszcza się, że łoboda mogła być jedną z pierwszych roślin uprawianych dla jadalnych liści. Uprawiana była przez starożytnych Greków, Rzymian, Kartagińczyków i Egipcjan. Z nasion łobody robiono mąkę, natomiast liście były spożywane na surowo. Z liści i nasion produkowano podobny do indygo niebieski barwnik. Była bardzo popularna w średniowiecznej Europie. W czasach Karola Wielkiego traktowano ją jak warzywo, a spożywano gotowaną i kwaszoną. Doceniana była także z powodu jej leczniczych właściwości. Stosowano ją jako środek moczopędny i wymiotny oraz do leczenia chorób płuc. Jej zastosowanie i użytkowanie zmalało po okresie renesansu, kiedy wprowadzono do uprawy szpinak zwyczajny.