podatki
Rozliczanie w VAT transakcji wewnątrzwspólnotowych z udziałem rolników ryczałtowych
Sprzedaż produktów rolnych przez rolników ryczałtowych może być dokonywana nie tylko na rzecz klientów krajowych, ale także odbiorców z zagranicy, najczęściej z innych krajów Unii Europejskiej. To samo dotyczy zakupu towarów przez takich rolników. Wówczas mogą powstać wątpliwości, jak rozliczać tego rodzaju transakcje na gruncie przepisów o VAT. Wyjaśniamy wszystkie wątpliwości.
Rolnik ryczałtowy to rolnik dokonujący dostawy produktów rolnych lub świadczący usługi rolnicze, który zarazem korzysta ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy o VAT. Tak wynika z definicji zawartej w art. 2 pkt 19 tej ustawy. Status ten nie przysługuje jednak rolnikom obowiązanym na podstawie odrębnych przepisów do prowadzenia ksiąg rachunkowych. W przepisie dotyczącym zwolnienia od VAT przytoczonym w tej definicji jest mowa o dostawie produktów rolnych dokonywanej przez rolnika ryczałtowego oraz świadczeniu usług rolniczych przez taki podmiot. Produktami rolnymi na użytek tej definicji będą towary pochodzące z własnej działalności rolniczej takiego podmiotu, a także produkty roślinne i zwierzęce przetworzone w sposób inny niż przemysłowy (z pewnymi wyjątkami). Rolnik może jednak zrezygnować z tego zwolnienia, składając w urzędzie skarbowym zgłoszenie rejestracyjne (VAT-R).
Zakup przez rolnika towarów za granicą
Może się zdarzyć, że rolnik ryczałtowy dokona zakupu towarów do produkcji w innym kraju Unii Europejskiej. W takim przypadku mogą pojawić się wątpliwości dotyczące podatkowych skutków takiej transakcji na gruncie przepisów o VAT. W szczególności chodzi o odpowiedź na pytanie, czy taki zagraniczny zakup należy rozpoznać jako wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów (WNT). W świetle art. 9 ustawy o VAT jest to nabycie prawa do rozporządzania jak właściciel towarami, które w wyniku dokonanej dostawy są wysyłane lub transportowane na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium państwa członkowskiego rozpoczęcia wysyłki lub transportu przez dokonującego dostawy, nabywcę towarów lub na ich rzecz.
Czytaj więcej: Powrót do statusu rolnika ryczałtowego w VAT
- Czy rolnik ryczałtowy, który nabywa towary w innych państwach członkowskich UE musi rejestrować się w urzędzie skarbowym?
- Co z dostawą na rzecz unijnych przedsiębiorców?
- Kiedy dojdzie do wewnątrzwspólnotowej sprzedaży towarów na odległość?
Rozliczanie w VAT transakcji wewnątrzwspólnotowych z udziałem rolników ryczałtowych
Sprzedaż produktów rolnych przez rolników ryczałtowych może być dokonywana nie tylko na rzecz klientów krajowych, ale także odbiorców z zagranicy, najczęściej z innych krajów Unii Europejskiej. To samo dotyczy zakupu towarów przez takich rolników. Wówczas mogą powstać wątpliwości, jak rozliczać tego rodzaju transakcje na gruncie przepisów o VAT. Wyjaśniamy wszystkie wątpliwości.
Rolnik ryczałtowy to rolnik dokonujący dostawy produktów rolnych lub świadczący usługi rolnicze, który zarazem korzysta ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy o VAT. Tak wynika z definicji zawartej w art. 2 pkt 19 tej ustawy. Status ten nie przysługuje jednak rolnikom obowiązanym na podstawie odrębnych przepisów do prowadzenia ksiąg rachunkowych. W przepisie dotyczącym zwolnienia od VAT przytoczonym w tej definicji jest mowa o dostawie produktów rolnych dokonywanej przez rolnika ryczałtowego oraz świadczeniu usług rolniczych przez taki podmiot. Produktami rolnymi na użytek tej definicji będą towary pochodzące z własnej działalności rolniczej takiego podmiotu, a także produkty roślinne i zwierzęce przetworzone w sposób inny niż przemysłowy (z pewnymi wyjątkami). Rolnik może jednak zrezygnować z tego zwolnienia, składając w urzędzie skarbowym zgłoszenie rejestracyjne (VAT-R).
Zakup przez rolnika towarów za granicą
Może się zdarzyć, że rolnik ryczałtowy dokona zakupu towarów do produkcji w innym kraju Unii Europejskiej. W takim przypadku mogą pojawić się wątpliwości dotyczące podatkowych skutków takiej transakcji na gruncie przepisów o VAT. W szczególności chodzi o odpowiedź na pytanie, czy taki zagraniczny zakup należy rozpoznać jako wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów (WNT). W świetle art. 9 ustawy o VAT jest to nabycie prawa do rozporządzania jak właściciel towarami, które w wyniku dokonanej dostawy są wysyłane lub transportowane na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium państwa członkowskiego rozpoczęcia wysyłki lub transportu przez dokonującego dostawy, nabywcę towarów lub na ich rzecz.
Czytaj więcej: Powrót do statusu rolnika ryczałtowego w VAT
- Czy rolnik ryczałtowy, który nabywa towary w innych państwach członkowskich UE musi rejestrować się w urzędzie skarbowym?
- Co z dostawą na rzecz unijnych przedsiębiorców?
- Kiedy dojdzie do wewnątrzwspólnotowej sprzedaży towarów na odległość?
Powrót do statusu rolnika ryczałtowego w VAT
Rolnicy ryczałtowi, którzy zrezygnowali z tego statusu i związanego z nim zwolnienia od VAT, mogą do niego wrócić i korzystać z przysługujących przywilejów. Powinni jednak pamiętać o nałożonych w tym zakresie ustawowych ograniczeniach, a także o konieczności dopełnienia wymaganych przez przepisy formalności. Jak zatem wrócić do statusy rolnika ryczałtowego?
W świetle obowiązujących regulacji działalność rolnicza podlega opodatkowaniu VAT na ogólnych zasadach, podobnie jak działalność gospodarcza. Jednakże rolnicy dokonujący dostawy produktów rolnych pochodzących z własnej działalności rolniczej lub świadczący usługi rolnicze mogą korzystać ze zwolnienia od tego podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy z 11 marca 2004 r. (dalej: ustawa o VAT). Dotyczy ono rolników ryczałtowych. Rolnik ryczałtowy nie musi m.in. wystawiać faktur sprzedażowych, prowadzić ewidencji zakupu i sprzedaży, wysyłać deklaracji podatkowych z ewidencją VAT (w postaci plików JPK_V7M/JPK_V7K) czy składać w urzędzie skarbowym zgłoszeń rejestracyjnych VAT-R.
- Co przemawia za rezygnacją z bycia rolnikiem ryczałtowym?
- Kiedy czynny podatnik VAT może ponownie powrócić do statusu rolnika ryczałtowego?
- Czy wartość sprzedaży uzyskanej z działalności rolniczej ma znaczenie?
Kasa fiskalna dla rolnika. Kiedy obowiązek, a kiedy zwolnienie
W powszechnej świadomości funkcjonuje przekonanie, że rolnicy, którzy sprzedają owoce, warzywa czy miód z własnego gospodarstwa albo odpłatnie wynajmują sprzęt rolniczy swoim sąsiadom nie kojarzą się z przedsiębiorcami. Do celów podatkowych są jednak traktowani na podobnych zasadach. Dotyczy to również obowiązków związanych ze stosowaniem kas fiskalnych. Kiedy zatem rolnik musi mieć kasę fiskalną? W jakich sytuacjach można zastosować zwolnienie?
Obowiązek stosowania kas fiskalnych wynika wprost z przepisów ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (dalej: ustawa o VAT). W myśl art. 111 ust. 1 tej ustawy spoczywa on na podatnikach dokonujących sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych. Jeśli zatem podatnik dokonuje sprzedaży towarów i świadczenia usług na rzecz takich osób, to zgodnie z powołanym przepisem powinien prowadzić jej ewidencję przy zastosowaniu kas rejestrujących i drukować oraz wydawać klientom paragony fiskalne z tych urządzeń.
Na gruncie przepisów ustawy o VAT działalność rolnicza jest traktowana tak samo jak działalność gospodarcza.
Jak bowiem wskazuje zapis art. 15 ust. 1 ustawy o VAT podatnikami tego podatku są:
-
osoby prawne,
-
jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz
-
osoby fizyczne
wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na jej cel lub rezultat.
Natomiast stosownie do treści art. 15 ust. 2 tej ustawy – działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników. Ustawa o VAT zawiera również własną definicję działalności rolniczej, która obejmuje m.in. produkcję warzywniczą, produkcję roślin ozdobnych, grzybów uprawnych i sadowniczą, chów, hodowlę zwierząt, ptactwa i owadów użytkowych, chów i hodowlę ryb (art. 2 pkt 15).
Zakres usług rolniczych kolei, do których zalicza się np. usługi związane z rolnictwem oraz chowem i hodowlą zwierząt, a także wynajem i dzierżawę maszyn oraz urządzeń rolniczych, bez ich obsługi (PKWiU 77.31.10.0), został określony w art. 2 pkt 21 ustawy o VAT. Z tego wynika, że do celów VAT – w tym także pod kątem obowiązku stosowania kas fiskalnych – rolnicy traktowani są tak, jak zwykli przedsiębiorcy.
- Kasa fiskalna dla rolnika - kiedy zwolnienie dla ryczałtowców?
- Czy dzierżawa gruntów oraz oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste wymaga zakupu kasy fiskalnej dla rolnika?
- Jakie są podmiotowe zwolnienia z kas rejestrujących?
