Już 15 marca 2025 r. weszły w życie nowe przepisy dotyczące normy GAEC 2, mającej na celu ochronę torfowisk i obszarów podmokłych. Dla wielu rolników oznacza to konieczność dostosowania praktyk gospodarowania do nowych wymogów, co może przynieść korzyści zarówno dla środowiska, jak i dla gospodarstw. Czym jest norma GAEC 2?

Norma GAEC 2 (Good Agricultural and Environmental Condition) to standard wprowadzony w ramach Wspólnej Polityki Rolnej Unii Europejskiej, mający na celu ochronę torfowisk i obszarów podmokłych. Od 2025 roku Polska zobowiązana jest do jej stosowania, co wiąże się z wprowadzeniem określonych wymogów dla rolników gospodarujących na tych terenach.

Kogo dotyczą nowe przepisy GAEC 2

Nowe regulacje obejmują grunty orne oraz trwałe użytki zielone o zawartości materii organicznej wynoszącej co najmniej 40% suchej masy gleby w warstwie o miąższości co najmniej 40 cm. Łączna powierzchnia takich obszarów w Polsce wynosi około 399,9 tys. ha. Warto zaznaczyć, że gospodarstwa o powierzchni do 10 ha użytków rolnych (stanowiące 73% wszystkich gospodarstw w kraju) nie podlegają kontrolom ani sankcjom związanym z realizacją warunkowości.

Czytaj więcej:

Zmiany w zakresie GAEC 7 i GAEC 8. Sprawdź ważne szczegóły!

Jakie są główne wymogi normy GAEC 2

Na wyznaczonych obszarach podmokłych i torfowiskach rolnicy są zobowiązani do przestrzegania następujących zasad:

Na trwałych użytkach zielonych:
- Zakaz przekształcania lub zaorywania, z wyjątkiem możliwości wykonania zabiegu renowacji z zastosowaniem płytkiej uprawy gleby i podsiewu nie częściej niż raz na 4 lata.
- Zakaz wydobywania torfu.
- Zakaz budowy oraz odnawiania rowów i instalacji drenujących do odwadniania lub odprowadzania wody z terenu.
Na gruntach ornych:
- Zakaz orania, z wyjątkiem możliwości płytkiej uprawy gleby do głębokości 15 cm.
- Zakaz wydobywania torfu.
- Zakaz budowy oraz odnawiania rowów i instalacji drenujących do odwadniania lub odprowadzania wody z terenu.

Jak sprawdzić, czy Twoje grunty są objęte normą GAEC 2

Rolnicy mogą zweryfikować, czy ich grunty podlegają nowym wymogom, korzystając z aplikacji eWniosekPlus, gdzie dostępne są szczegółowe zasięgi występowania gruntów objętych normą GAEC 2. Dodatkowo, wizualizacja tych obszarów dostępna jest na stronie Instytutu Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa – Państwowego Instytutu Badawczego (IUNG-PIB): https://gaec2.iung.pl/.

Możliwość zgłoszenia przez rolnika rozbieżności lub odwołania od decyzji w sprawie GAEC 2

Jeśli rolnik nie zgadza się z wyznaczonymi obszarami objętymi normą GAEC 2, może:

Zgłosić rozbieżność do Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (ARiMR) na etapie składania wniosku poprzez aplikację eWniosekPlus.
Złożyć odwołanie od decyzji w sprawie przyznawanej pomocy.
Wystąpić do IUNG-PIB o weryfikację wyznaczonych obszarów objętych normą GAEC 2.

ARiMR będzie weryfikować wniosek rolnika na podstawie opinii uzyskanej z IUNG-PIB.

Korzyści płynące z przestrzegania normy GAEC 2

Dostosowanie się do wymogów normy GAEC 2 nie tylko przyczynia się do ochrony cennych ekosystemów, ale także umożliwia rolnikom ubieganie się o wsparcie finansowe w ramach płatności bezpośrednich, takich jak ekoschematy czy płatności rolno-środowiskowo-klimatyczne. Przestrzeganie tych zasad może więc przynieść wymierne korzyści ekonomiczne dla gospodarstw.

Wprowadzenie normy GAEC 2 stanowi istotny krok w kierunku zrównoważonego rolnictwa, łącząc troskę o środowisko z możliwościami wsparcia dla rolników.

redakcja