Bhp w rolnictwie – nowe przepisy weszły w życie

Obowiązujące do tej pory rozporządzenie ministra rolnictwa i gospodarki żywnościowej z 12 stycznia 1998 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy obsłudze ciągników, maszyn, narzędzi i urządzeń technicznych stosowanych w rolnictwie dotyczyło warunków bezpiecznej obsługi maszyn i urządzeń, które często nie są już stosowane w rolnictwie lub są stosowane bardzo rzadko. Nie regulowało też warunków bezpiecznej i higienicznej pracy przy obsłudze obecnie użytkowanych ciągników, maszyn, narzędzi i urządzeń.

Użytkowanie sprzętu rolniczego w gospodarstwie rolnym wiąże się z ryzykiem wypadków. Podczas obsługi maszyn dochodzi do upadku osoby obsługującej, pochwyceń i uderzeń przez części ruchome maszyn i urządzeń oraz przejechań.

Co roku odnotowuje się kilka tysięcy wypadków związanych z obsługą maszyn i urządzeń stosowanych w gospodarstwach rolnych, z których kilka kończy się śmiercią poszkodowanego. Każdy pracodawca w gospodarstwie rolnym powinien zwracać szczególną uwagę na zapewnienie bezpiecznych warunków pracy przez dobrą organizację pracy, która pozwoli uniknąć ryzyka. Ważne jest przeprowadzanie okresowej identyfikacji ryzyka wystąpienia wypadków w każdym przedsiębiorstwie rolnym i stosowanie odpowiednich środków zapobiegawczych.

W nowym rozporządzeniu określono warunki bezpiecznej i higienicznej pracy przy obsłudze ciągników, maszyn, narzędzi i urządzeń technicznych stosowanych w rolnictwie lub melioracjach wodnych. Uregulowano również warunki bezpiecznej obsługi:

• agregatów uprawowych,

• pras belujących,

• owijarek do bel,

• robotów udojowych,

• opryskiwaczy,

• zaprawiarek.

Określono też zasady przebywania na pomostach technologicznych maszyn rolniczych.

Zakres regulacji projektu rozporządzenia obejmuje takie zagadnienia, jak:

1. wymagania bhp przy obsłudze maszyn i urządzeń stosowanych w rolnictwie lub melioracjach wodnych,

2. bezpieczeństwo osób obsługujących maszyny i urządzenia stosowanych w rolnictwie lub melioracjach wodnych,

3. obowiązki pracodawcy dotyczące przeszkolenia osób wykonujących pracę przy obsłudze maszyn i urządzeń stosowanych w rolnictwie lub melioracjach wodnych.

W stosunku do obowiązującego rozporządzenia doregulowano przepisy:

1. dotyczące przeprowadzania instruktażu stanowiskowego z zakresu bhp – zgodnie z § 3 ust. 1 sprzęt rolniczy obsługują osoby, które zostały zapoznane przez osobę kierującą pracownikami lub pracodawcę z instrukcją obsługi takich maszyn oraz przepisami w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy stosowanymi przy obsłudze tego sprzętu;

2. odnoszące się do przebywania osób na pomostach technologicznych maszyn rolniczych – zgodnie z § 7 rozporządzenia osoby obsługujące maszyny stosowane w rolnictwie mogą przebywać na pomostach technologicznych tylko wtedy, gdy zezwala na to instrukcja obsługi danej maszyny;

3. nakazujące kontrolę stanu technicznego m.in. układu pneumatycznego i hydraulicznego oraz innego układu, zespołu lub instalacji, jeżeli przewiduje to instrukcja obsługi, przed uruchomieniem samojezdnego sprzętu rolniczego (§ 14 ust. 6, 7 i 8);

4. w przedmiocie wykonywanych czynności podczas użytkowania maszyn rolniczych − w § 21 ust. 2 uregulowano, by osoby postronne nie przebywały w strefie działania zespołu roboczego maszyn, na pomostach technologicznych maszyn, z wyjątkiem maszyn, w odniesieniu do których zezwala na to instrukcja obsługi, a także na maszynach rolniczych podczas wykonywania nawrotów i w czasie transportu, a w § 21 ust. 3 wskazano, że podczas pracy maszyny nie wchodzi i nie schodzi się z pomostów technologicznych maszyn;

5. odnoszące się do pracy z agregatami uprawowymi (§ 22 projektu).

Ponadto dostosowano regulacje do obecnie użytkowanych rozsiewaczy nawozów. W § 24 wskazano czynności, jakich nie wolno wykonywać w czasie pracy rozsiewacza nawozów, w szczególności przegarniania nawozu w skrzyni oraz rozsiewania nawozu, jeżeli w strefie działania rozsiewacza przebywają osoby postronne.

Uregulowano ponadto przepisy bhp podczas:

• eksploatacji owijarki do bel (§ 35) oraz

• obsługi opryskiwaczy (§ 36),

• zaprawiarek (§ 37) i

• robota udojowego (§ 49 ust. 3).

W związku z ustawą z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy i przepisami wydanymi na podstawie art. 237¹⁵ § 1 tej ustawy w rozporządzeniu zrezygnowano z przepisów higienicznosanitarnych.

W pozostałym zakresie projekt utrzymuje uregulowania, jakie zastosowano w obowiązującym rozporządzeniu i dostosowuje je do aktualnie stosowanych technologii produkcji, z uwzględnieniem nowoczesnych rozwiązań technicznych.

opr. red.