Ciągnik siodłowy: na jaką odległość rolnik może wozić nim płody rolne

Michał Dynerowicz

10 września 2024

Ciągnik siodłowy: na jaką odległość rolnik może wozić nim płody rolne

Poseł Czarnecki jeździł do Brukseli ciągnikiem siodłowym. Pojazd stał się ostatnio bardzo popularny. Napisał do nas Czytelnik i zadał pytanie, w którym występuje ciągnik siodłowy: Mam ciągnik siodłowy oraz naczepę. Chciałbym przewozić swoją kukurydzę do skupu oddalonego o 160 km w linii prostej. Czy muszę rejestrować za pomocą karty kierowcy całą trasę? Czy może wystarczy, że jak dojadę do 100 km od siedziby gospodarstwa, to dopiero zacznę rejestrować pracę od 101 kilometra do punktu skupu? Odpowiadamy.

Z artykułu dowiesz się:
  • Podróż posła Czarneckiego ciągnikiem siodłowym. O co chodzi?
  • Czym jest ciągnik siodłowy?
  • Kiedy nie trzeba używać tachografu do przewozu płodów rolnych?

Tytułem wstępu do ostatnich wydarzeń: Jak podała Gazeta Wyborcza, poseł Czarnecki w swoich podróżach służbowych miał pięć razy okrążyć Ziemię w 14 samochodach, dwoma chińskimi motorowerami i ciągnikiem siodłowym. Wykaz fikcyjnych podróży służbowych Ryszarda Czarneckiego zajmuje aż 43 strony. Według ustaleń śledczych w latach 2009–2013 Ryszard Czarnecki miał doprowadzić Parlament Europejski do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w łącznej kwocie około 203 tysięcy euro (prawie 900 tys. zł).

Czym jest ciągnik siodłowy

Ciągnik siodłowy to pojazd samochodowy transportowy przeznaczony wyłącznie lub głównie do ciągnięcia innych pojazdów drogowych, które nie posiadają napędu własnego (przede wszystkim do ciągnięcia naczep). Elementem pozwalającym na połączenie naczepy z ciągnikiem siodłowym jest siodło. Nie stanowi ono sztywnego połączenia, ale pozwala na skręcanie naczepy względem ciągnika. Siodło znajduje się nad tylną, napędzaną osią/osiami ciągnika, dzięki czemu część ciężaru naczepy zostaje na nie przeniesiona. Dzięki skrętnemu połączeniu ciągnika z naczepą, zespoły takie mimo znacznej długości pozwalają zachować relatywnie niewielki promień skrętu [za Wikipedia].

Odpowiedź na pytanie Czytelnika

W przypadku przewozu wykonywanego na dystansie 160 km rolnik musi przez całą trasę rejestrować aktywność na tachografie. Nie ma możliwości skorzystania z wyjątku od rozporządzenia 561/2006, polegającego na możliwości jazdy bez tachografu do 100 km od swojego gospodarstwa. Wyjątek, o którym mowa dotyczy stosowania przepisów art. 5–9 rozporządzenia WE nr 561/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z 15 marca 2006 r. w sprawie harmonizacji niektórych przepisów socjalnych odnoszących się do transportu drogowego.

Transport pojazdem do 100 km od gospodarstwa

Zgodnie z art. 13 ust. 2 lit b tego rozporządzenia, poszczególne kraje mogą ustanowić wyjątki od przepisów art. 5–9 w zakresie przewozów wykonywanych (...) pojazdami używanymi lub wynajmowanymi bez kierowcy przez przedsiębiorstwa rolnicze, ogrodnicze, leśne, gospodarstwa rolne lub rybackie do przewozu rzeczy w ramach własnej działalności gospodarczej w promieniu do 100 km od bazy przedsiębiorstwa.

Krajowy ustawodawca zdecydował się wprowadzić ten wyjątek do polskiego porządku prawnego bez określania żadnych szczególnych i indywidualnych warunków (stanowi o tym art. 29 ustawy o czasie pracy kierowców). Warunki umożliwiające skorzystanie z wyłączenia:

  1. pojazdy muszą być używane przez gospodarstwo rolne w ramach własnej działalności;

  2. pojazdy muszą być używane do przewozu rzeczy w chwili korzystania z wyjątku;

  3. przewóz drogowy rzeczy musi mieścić się w promieniu 100 km od siedziby gospodarstwarolnego.

W przypadku przewozu wykonywanego w warunkach opisanych w treści pytania (odległość 160 km), nie ma możliwości skorzystania z wyjątku od stosowania przepisów rozporządzenia 561/2006.

Używanie ciągnika siodłowego, ciężarówki w promieniu 100 km

Używając pojazdu do przewozu rzeczy, przewoźnik ma świadomość miejsca początkowego i miejsca końcowego przewozu. Tym samym przewoźnik, jeszcze przed rozpoczęciem wykonywania transportu, jest w stanie określić, czy trasa tego przewozu wykroczy poza promień 100 km czy też nie. Należy zwrócić uwagę, że wyjątek znajduje zastosowanie wyłącznie do przewozów wykonywanych w całości w promieniu 100 km od bazy przedsiębiorstwa. Gdyby wolą ustawodawcy było wprowadzenie wyjątku również w odniesieniu do części dłuższego przewozu drogowego, dałby temu wyraz w treści stanowionego przepisu.

Z tych przyczyn przewozy drogowe wykonywane w promieniu większym niż 100 km od bazy przedsiębiorstwa nie korzystają z wyjątku, o jakim mowa w art. 13 ust. 1 lit.

W konsekwencji rolnik, mając do przejechania 160 km, powinien na całej trasie ewidencjonować okresy:
  • prowadzenia pojazdu,
  • odpoczynków i
  • przerw
z wykorzystaniem urządzenia rejestrującego (tachografu) na całej trasie przewozu.

Używanie pojazdu w ramach własnej działalności

Przewóz drogowy z własną kukurydzą jest wykonywany pojazdem do punktu skupu. Zgodnie z warunkami stosowania wyjątku, pojazd ma być używany w ramach własnej działalności. Pod pojęciem „działalności rolniczej” należy rozumieć produkcję, hodowlę lub uprawę produktów rolnych, włączając w to zbiory, dojenie, chów zwierząt oraz utrzymywanie zwierząt do celów gospodarskich lub utrzymywanie gruntów w dobrej kulturze rolnej zgodnej z ochroną środowiska.

Skorzystanie z wyłączenia z zakresu rozporządzenia 561/2006 jest możliwe wyłącznie, jeżeli przewóz odbywa się w związku z uprawą produktów rolnych oraz z ich zbiorem. Tego rodzaju przewozy, jako nierozerwalnie związane z działalnością rolniczą, nie powinny wywoływać presji konkurencyjnej. Ponadto, takie przewozy powinny być powiązane ze zwykłymi potrzebami przedsiębiorstw rolniczych (np. przejazdy między siedzibą gospodarstwa a gruntami rolnymi oraz w kierunku odwrotnym).

Michał Dynerowicz
Michał  Dynerowicz
ekspert z zakresu prawa związanego z transportem drogowym, prelegent szkoleń dla kadry zarządzającej przedsiębiorstw transportowych, absolwent studiów podyplomowych z zakresu prawa gospodarczego Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie (praca dyplomowa na temat statusu prawnego kierowcy w międzynarodowym transporcie drogowym), a wcześniej Prawa na Wydziale Prawa i Administracji Krakowskiej Akademii im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego, Kancelaria Prawna Błach Dynerowicz Bujak w Krakowie, http://bdbkp.pl/

Certyfikat rzetelnosciLaur zaufaniaSMB logoTop firma