Pieprzyca siewna (Lepidium sativum L.) jest znana głównie pod nazwą rzeżucha ogrodowa. To niewielka, jednoroczna roślina o bardzo krótkim okresie wegetacji. Ze względu na dużą wartość odżywczą i łatwą uprawę zasługuje na rozpowszechnienie i wprowadzenie do szerszego spożycia. Produkcja pod osłonami umożliwia zaopatrzenie rynku świeżych warzyw przez cały rok. Jakie są wymagania klimatyczne i glebowe do uprawy rzeżuchy?
Pieprzyca siewna to niewielka, jednoroczna roślina o drobnych, mocno pierzastych liściach i ostrym smaku. Liście tworzą rozetę, są nieregularnie powycinane, kędzierzawe. Pęd kwiatostanowy, który rozgałęzia się w górnych partiach, dorasta do wysokości 30–60 cm. Kwiatostan pieprzycy jest skupiony w grona, a tworzące je kwiaty są drobne, białe lub jasnoróżowe. Pieprzyca kwitnie od marca do lipca.
To roślina o bardzo krótkim okresie wegetacji. W zależności od warunków klimatycznych można zbierać rzeżuchę nawet po 14 do 30 dni. Spożywa się nadziemną część rośliny w bardzo wczesnej fazie wzrostu (liścienie i pierwsze liście).
Wartości odżywcze rzeżuchy i właściwości prozdrowotne
Rzeżucha to roślina, która ma bardzo wysoką wartość odżywczą. Zawiera duże ilości białka, cukrów i soli mineralnych – szczególnie wapnia, żelaza, magnezu, miedzi, siarki, fosforu, niklu, sodu, jodu i kobaltu. Spośród warzyw jest najbogatszym źródłem jodu. Zawartość witaminy C w jej liściach jest 2–3-krotnie wyższa niż w owocach pomidora. Jest również bogatym źródłem witaminy A, B1, B2, B6, C, E, D, K, PP i kwasu foliowego. Pikantny smak zawdzięcza zawartym w liściach bogatym w siarkę olejkom eterycznym. Ich obecność wpływa pobudzająco na apetyt. Najlepszy smak ma rzeżucha wysiewana pod szkłem. Natomiast nadmiar olejków eterycznych spowodowany nieodpowiednimi warunkami wzrostu roślin nie jest korzystny, gdyż obniża wartość smakową rzeżuchy.
Nasiona rzeżuchy zawierają 22–35% wysokiej jakości oleju oraz wysokie zawartości żelaza. Wyróżniają się właściwościami leczniczymi. Ich spożywanie ogranicza rozwój bakterii, które często nie chcą reagować na żadne antybiotyki. Za pikantny smak rzeżuchy odpowiada obecność glukozynolany, która uznawana jest za składnik stosowany w profilaktyce antynowotworowej. Liście rzeżuchy zawierają w suchej masie około 1% glukozynolanów. Dodatkowo regularnie spożywane łodygi i liście pieprzycy działają przeciwzapalnie oraz oczyszczająco na drogi moczowe. Rzeżucha działa dezynfekująco na jamę ustną i przewód pokarmowy. Bardzo wcześnie poznano się na jej leczniczych i prozdrowotnych właściowściach.
W Polsce rzeżucha nie jest popularna. Jej spożycie jest bardzo małe. Służy przeważnie do dekorowania stołu w okresie Wielkanocy.