Przepisy ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników przewidują możliwość korzystania przez rolników z pomocników. Są nimi osoby pełnoletnie, z którymi rolnik zawiera umowę o pomocy przy zbiorach. Pomocnikiem może być zarówno obywatel Polski, ale też Ukrainiec. W związku z agresją Rosji wprowadzono w naszym kraju przepisy szczególne, które mają zastosowanie wobec Ukraińców. Sprawdź szczegóły.
Ukrainiec jako pomocnik rolnika? Nie ma tu żadnych przeszkód – w tym przypadku należy wspomnieć o przepisach szczególnych zawartych w ustawie z 13 stycznia 2023 r. o zmianie ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 185). Ale od początku...
Przepisy ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników zawierają legalną definicję rolnika i jego pomocnika. Jeżeli przepisy mówią o rolniku należy przez to rozumieć pełnoletnią osobę fizyczną, zamieszkującą i prowadzącą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, osobiście i na własny rachunek, działalność rolniczą w pozostającym w jej posiadaniu gospodarstwie rolnym, w tym również w ramach grupy producentów rolnych, a także osobę, która przeznaczyła grunty prowadzonego przez siebie gospodarstwa rolnego do zalesienia. Pomocnikiem rolnika jest natomiast osoba pełnoletnia, z którą rolnik zawarł umowę o pomocy przy zbiorach, o której mowa w art. 91a ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników. Pomocnikiem rolnika będzie pełnoletnia osoba świadcząca odpłatnie pomoc rolnikowi przy zbiorach chmielu, owoców, warzyw, tytoniu, ziół i roślin zielarskich na podstawie umowy o pomocy przy zbiorach:
posiadająca obywatelstwo polskie,
uprawniona do wykonywania pracy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie art. 87 ustawy z o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy lub zwolniona na podstawie przepisów szczególnych z obowiązku posiadania zezwolenia na pracę.
Pomocnikiem rolnika może być też osoba będąca rolnikiem bądź małżonkiem rolnika, domownikiem prowadzącym własne gospodarstwo rolne/wykonującym stałą pracę w gospodarstwie rolnym i z tego tytułu podlegająca równocześnie ubezpieczeniu społecznemu rolników, bez względu na zakres tego ubezpieczenia, a także osoba podlegająca ubezpieczeniom społecznym w ZUS bądź mająca ustalone prawo do emerytury lub renty lub do świadczeń z ubezpieczeń społecznych.
Pobierz: Wzór umowy o pomocy przy zbiorach (w języku polskim i ukraińskim)
Nadchodzi sezon letni – wakacyjny i urlopowy, ale też czas zbiorów w rolnictwie. Do prac w tym okresie można zatrudnić cudzoziemców. Jest to łatwa procedura, szczególnie, jeśli przyjmujemy cudzoziemca do prac sezonowych. Nie ma tu ograniczeń co do państw, z których mogą oni pochodzić. Poznaj wymogi formalne w zakresie sezonowego zatrudnienia cudzoziemca. Kogo i na jaki okres można zatrudnić? Jakiego rodzaju zatrudnienie będzie uważane za sezonowe?
Cudzoziemiec będący pracownikiem sezonowym to obywatel państwa trzeciego (niebędący członkiem UE), który:
zachowuje główne miejsce pobytu w państwie trzecim (czyli państwie spoza UE, może być to jego kraj ojczysty lub inne państwo),
przebywa legalnie i tymczasowo na terytorium państwa członkowskiego w celu wykonywania prac uzależnionych od rytmu sezonowego na podstawie jednej lub kilku umów o pracę zawartych na czas określony bezpośrednio między tym obywatelem państwa trzeciego a pracodawcą posiadającym siedzibę w danym państwie członkowskim UE.
Które rodzaje prac są objęte zezwoleniem „sezonowym”
Pracami sezonowymi są prace związane z konkretnym okresem w roku ze względu na powtarzające się wydarzenie lub typ wydarzeń, podlegające uwarunkowaniom sezonowym, kiedy to zapotrzebowanie na pracę jest znacznie wyższe niż zapotrzebowanie związane ze zwyczajowymi działaniami.
Należy pamiętać, że zakres prac, który może być objęty zezwoleniem na pracę sezonową, jest ograniczony. Kiedy zatem będzie możliwe zatrudnienie cudzoziemca do prac sezonowych?
Pamiętaj, że zakres prac sezonowych, w przypadku których może być wydawane zezwolenie na pracę sezonową, określa jednocześnie zakres prac, dla których możliwe będzie uzyskanie wpisu do ewidencji oświadczeń. Wynika to z faktu, że procedura oświadczeń dotyczy wszystkich działalności, które nie zostały wskazane jako sezonowe.
Kiedy dokładnie zatrudnienie cudzoziemca do prac sezonowych będzie możliwe?
Jaki jest czas prac sezonowych?
Co musi zawierać wniosek o zezwolenie na zatrudnienie cudzoziemca do prac sezonowych?
Liczba pracowników z Ukrainy będzie rosnąć w związku z konfliktem zbrojnym na terenie tego kraju. A jak pokazuje praktyka polscy rolnicy bardzo chętnie zatrudniają osoby z Ukrainy do pomocy przy prowadzeniu indywidualnych gospodarstw rolnych. Sprawdź, jakie masz obowiązki podatkowe, kiedy jako rolnik zatrudniasz obcokrajowca.
Rolnicy prowadzący własne gospodarstwa rolne mogą zatrudniać osoby do pomocy na podstawie kilku rodzajów umów. Są to umowy o pomocy przy zbiorach, tradycyjne umowy o pracę, a także cywilnoprawne umowy zlecenia. Co istotne, w ten sposób mogą być przez nich zatrudniani nie tylko obywatele naszego kraju, ale również obcokrajowcy, w tym oczywiście osoby, które przyjechały z Ukrainy. Sprawdź, kiedy będzie możliwe zatrudnienie cudzoziemca do prac sezonowych?
Umowy o pomocy przy zbiorach
Jeśli chodzi o pomoc przy zbiorach, to zawieranie przez rolników umów w tym zakresie jest możliwe od 2018 roku (na podstawie 91a ust. 1 ustawy z 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników). Dzięki temu rolnicy mogą legalnie zatrudniać pomocników, w sposób zapewniający tym osobom świadczenia w zakresie zabezpieczeń społecznych, ale bez konieczności zawierania z nimi umów o pracę i ponoszenia związanych z tym obciążeń wynikających z Kodeksu pracy. W ramach umów o pomocy przy zbiorach można zatrudniać – zarówno obywateli polskich, jak i cudzoziemców – do wsparcia przy zbiorach, sortowania, przygotowywania do transportu, przechowywania lub sprzedaży takich produktów rolnych takich jak:
owoce,
warzywa,
chmiel,
tytoń,
zioła i rośliny zielarskie.
Przychody uzyskane przez podatników z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach są kwalifikowane do tzw. przychodów z innych źródeł, o których mowa w art. 20 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej: ustawa o PIT). Podlegają one PIT według skali podatkowej. Przy czym w świetle art. 24 ust. 21 tej ustawy, dochodem z umowy o pomocy przy zbiorach jest przychód otrzymany z tego tytułu bez pomniejszania go o koszty jego uzyskania.