Spółdzielnie rolników są dobrowolnymi zrzeszeniami, które mają ułatwić ich członkom prowadzenie działalności, a także zbywanie wytwarzanych w jej ramach produktów. Żeby zachęcić producentów rolnych do tworzenia takich podmiotów, ustawodawca przewidział system zachęt finansowych, w tym także podatkowych. Jakich dokładnie?
Zasady tworzenia spółdzielni rolników oraz ich funkcjonowania zostały uregulowane w ustawie z 4 października 2018 r. o spółdzielniach rolników. W myśl art. 4 ust. 1 tej ustawy spółdzielnia rolników jest dobrowolnym zrzeszeniem wskazanych w niej osób fizycznych lub prawnych, o zmiennym składzie osobowym i zmiennym funduszu udziałowym, które w interesie swoich członków prowadzi wspólną działalność gospodarczą.
Kto może być członkiem spółdzielni rolników
Członkostwo w takich jednostkach przysługuje przede wszystkim rolnikom, którzy prowadzą gospodarstwo rolne w rozumieniu przepisów o podatku rolnym lub działalność rolniczą w zakresie działów specjalnych produkcji rolnej – którzy są producentami produktów rolnych lub grup tych produktów bądź prowadząc chów lub hodowlę ryb.'
Na gruncie ustawy z 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym za gospodarstwo rolne uważa się obszar gruntów, o których mowa w art. 1 tej ustawy (tj. sklasyfikowanych w ewidencji gruntów i budynków jako użytki rolne, z wyjątkiem gruntów zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej innej niż działalność rolnicza), o łącznej powierzchni przekraczającej 1 ha lub 1 ha przeliczeniowy, stanowiących własność lub znajdujących się w posiadaniu osoby fizycznej, osoby prawnej albo jednostki organizacyjnej, w tym spółki, nieposiadającej osobowości prawnej (art. 2 ust. 1).
Spółdzielnie rolników mogą korzystać z przywilejów podatkowych.
Grupy producentów rolnych mogą korzystać z dedykowanych dla nich rozwiązań prawnych, w tym także z pewnych preferencji o charakterze podatkowym. W ten sposób państwo wspiera taką współpracę gospodarstw rolnych, korzystną zarówno z punktu widzenia tych podmiotów oraz lokalnych społeczności, jak i krajowej gospodarki. Sprawdź szczegóły.
Grupa producentów rolnych jest formą współdziałania rolników indywidualnych i przedsiębiorców rolnych, zorganizowaną w celu osiągnięcia celów gospodarczych, jakimi są m.in. wzrost produkcji rolniczej, obniżenie jej kosztów, poprawa jakości produktów wytwarzanych w gospodarstwach rolnych jej członków czy wsparcie przy ich wprowadzaniu na rynek. Wspomniany model biznesowy nabiera szczególnego znaczenia w obliczu wciąż dużego rozdrobnienia gospodarstw rolnych w Polsce. Dzięki działaniu w ramach takich grup zrzeszeni w nich producenci mogą np.:
dokonywać tańszych zakupów nawozów, środków ochrony roślin, czy usług transportowych,
realizować wspólne inwestycje (np. magazyny, chłodnie),
prowadzić wspólnie kampanie promocyjne produktów i poszukiwać dla nich nowych rynku zbytu,
wymieniać się doświadczeniami w celu poprawy ich jakości.
Prawne podstawy działania grup producentów rolnych
Podstawę prawną funkcjonowania tego rodzaju związków producenckich w Polsce stanowią przepisy ustawy z 15 września 2000 r. o grupach producentów rolnych i ich związkach oraz o zmianie innych ustaw. Jak wynika z art. 2 ust. 1 tej ustawy, wskazane w niej podmioty mogą organizować się w grupy producentów rolnych do realizacji co najmniej jednego celu spośród następujących celów:
dostosowanie produktów rolnych i procesu produkcyjnego do wymogów rynkowych,
wspólne wprowadzanie towarów do obrotu, w tym przygotowanie do sprzedaży, centralizacja sprzedaży i dostawy do odbiorców hurtowych,
optymalizacja kosztów produkcji oraz stabilizowanie cen producentów.
Katalog nie ma charakteru zamkniętego, ponieważ w świetle komentowanej ustawy grupy producentów rolnych mogą realizować także inne cele, w szczególności takie jak:
ustanowienie wspólnych zasad dotyczących informacji o produkcji (ze szczególnym uwzględnieniem zbiorów i dostępności produktów rolnych),
rozwijanie umiejętności biznesowych i marketingowych,
organizowanie i ułatwianie wprowadzania innowacji czy prowadzenie procesu produkcyjnego z uwzględnieniem zasad ochrony środowiska naturalnego.
PYTANIE CZYTELNIKA: Moje pytanie dotyczy założenia grupy producenckiej rolników. Jak to wygląda w praktyce? Jak ją założyć?
Producenci rolni mogą organizować się w grupy producentów rolnych i ich związki na zasadach określonych w ustawie o grupach producentów rolnych. Taką grupę producentów rolnych (dalej też GPR) mogą tworzyć osoby fizyczne, jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej (np. spółki osobowe) oraz osoby prawne (np. spółki kapitałowe), które w ramach działalności rolniczej prowadzą gospodarstwo rolne w rozumieniu przepisów o podatku rolnym lub dział specjalny produkcji rolnej. Grupy producentów rolnych korzystają ze zwolnień podatkowych.