Już od 1 września 2022 r. obowiązuje ustawa o zmianie niektórych ustaw w celu przeciwdziałania przestępczości środowiskowej. Celem ustawy jest zaostrzenie sankcji za wykroczenia i przestępstwa przeciwko środowisku. Przypominamy jej główne założenia.
Wśród wykazu przestępstw i wykroczeń godzących w środowisko naturalne, których sprawcy poniosą surowszą niż dotychczas odpowiedzialność, wymienia się m.in. transgraniczny transport odpadów niebezpiecznych bez wymaganego zgłoszenia lub zezwolenia albo wbrew jego warunkom.
Za tego typu działalność będzie grozić kara pozbawienia wolności od 2 do nawet 12 lat. Tej samej karze będzie podlegać porzucanie odpadów niebezpiecznych w miejscu nieprzeznaczonym do ich składowania lub magazynowania.
Przepisy przewidują ponadto karę pozbawienia wolności do 10 lat za niezgodne z przepisami:
składowanie,
usuwanie,
przetwarzanie,
zbieranie,
unieszkodliwianie,
transportowanie
odpadów lub substancji albo dokonywanie odzysku odpadów lub substancji w taki sposób, że może to zagrozić życiu lub zdrowiu człowieka lub spowodować obniżenie jakości wody, powietrza lub powierzchni ziemi albo zniszczenie w świecie roślinnym lub zwierzęcym.
Do ośmiu lat więzienia będzie groziło natomiast za spowodowanie zanieczyszczenia wody, powietrza lub powierzchni ziemi substancją albo promieniowaniem jonizującym w takiej ilości lub w takiej postaci, że może to zagrozić życiu lub zdrowiu człowieka lub spowodować istotne obniżenie jakości wody, powietrza lub powierzchni ziemi albo zniszczenie w świecie roślinnym lub zwierzęcym.
Ten, kto na nienależący do niego grunt polny wyrzuca kamienie, odpady, złom lub padlinę niebędące odpadami lub inne nieczystości, podlega karze grzywny nie niższej niż 500 zł. Kto w lasach zanieczyszcza glebę lub wodę albo wyrzuca do lasu kamienie, odpady, złom lub padlinę niebędące odpadami lub inne nieczystości, albo w inny sposób zaśmieca las, podlega karze ograniczenia wolności albo grzywny nie niższej niż 500 złotych. Jeżeli czyn sprawcy polega na zakopywaniu, zatapianiu, odprowadzaniu do gruntu w lasach lub w inny sposób składowaniu w lesie odpadów, sprawca podlega karze aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny nie niższej niż 1.000 zł.
Ustawa przewiduje także, że w razie skazania sprawcy za umyślne lub nieumyślne przestępstwo przeciwko środowisku sąd orzeka albo może orzec nawiązkę w wysokości od 10 tys. do 10 mln zł na rzecz Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.