Obszar chronionego krajobrazu to jedna z form ochrony przyrody. Jest to wydzielony obszar podlegający ochronie, ze względu na wyróżniający się krajobraz o zróżnicowanych ekosystemach, szczególnie wartościowych ze względu na możliwość zaspokajania potrzeb związanych z turystyką i wypoczynkiem. Istotną funkcją, jaką mogą pełnić ekosystemy, są korytarze ekologiczne, umożliwiające przemieszczanie się roślin i zwierząt pomiędzy siedliskami. Kto ustanawia obszar chronionego krajobrazu? Jakie obowiązują zakazy na tym obszarze?
Obszar chronionego krajobrazu zostaje wyznaczony na mocy aktu prawa miejscowego – uchwały sejmiku województwa. Obszar taki może być ustanowiony z urzędu na podstawie rekomendacji wynikającej z audytu krajobrazowego lub na wniosek rady gminy, na terenie której miałby zostać utworzony przedmiotowy obszar. Dokument ten zawiera podstawowe dane dotyczące wyznaczonego obszaru chronionego krajobrazu i określa:
nazwę obszaru;
położenie;
powierzchnię obszaru;
ustalenia dotyczące czynnej ochrony ekosystemów;
zakazy właściwe dla danego obszaru.
Rozszerzenie lub zmniejszenie obszaru chronionego krajobrazu, a także jego likwidacja może nastąpić wyłącznie w drodze uchwały sejmiku województwa. Jedyną przesłanką do likwidacji uchwalonego obszaru jest trwała utrata walorów krajobrazowych, a tym samym brak możliwości realizowania potrzeb w zakresie turystyki i wypoczynku.
Zakazy na obszarze chronionego krajobrazu
Na obszarze chronionego krajobrazu, kierując się czynną ochroną ekosystemów, mogą zostać wyznaczone strefy ochrony krajobrazu, ze wskazaniem zakazów obowiązujących w danej strefie. Zamknięty katalog zakazów i ograniczeń wymieniony w art. 24 ust. 1 ustawy o ochronie przyrody, ma charakter fakultatywny.
Zakazy nałożone dla konkretnych stref ochronnych krajobrazu mogą dotyczyć na przykład:
lokalizowania nowych obiektów budowlanych, niezależnie czy na danym terenie jest uchwalony miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, czy też nie;
realizowania przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko, chyba że przeprowadzona ocena oddziaływania na środowisko nie wykaże negatywnego wpływu na ochronę przyrody, a w szczególności na cenne ekosystemy;
wykonywania prac ziemnych trwale zniekształcających rzeźbę terenu, z wyjątkiem prac związanych z:
zabezpieczeniem przeciwsztormowym, przeciwpowodziowym lub przeciwosuwiskowym,
utrzymaniem, budową, odbudową, naprawą lub remontem urządzeń wodnych,
likwidowaniem czy zasypywaniem lub przekształcaniem zbiorników wodnych, starorzeczy oraz obszarów wodno-błotnych.
Zakazy nie dotyczą realizacji inwestycji celu publicznego lub zadań wynikających z planu ochrony danego obszaru.